| Psychische stoornissen |
| Naar Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) |
| Naar Leven met autisme |
| Naar ADHD en ADD |
| Naar Eetstoornissen |
| Terug naar Psychische gezondheid |
| Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) |
| ASS staat voor Autisme Spectrum Stoornis. Het is de verzamelnaam voor alle vormen van autisme. Autisme heeft een grote invloed op het dagelijks leven, zoals de omgang met andere mensen, functioneren op werk of school en het kunnen runnen van een huishouden. |
| Ontwikkelingsstoornis |
| Psychiaters en psychologen beschrijven autisme als een ontwikkelingsstoornis. Dat betekent dat je met autisme geboren wordt en dat het je hele leven een rol blijft spelen. Opvoeding speelt geen rol bij het ontstaan van een ASS. |
| Er zijn ook mensen met autisme die vinden dat het geen stoornis is, maar gewoon een vorm van anders zijn. |
| Wat is autisme? |
| Volgens de Nederlandse Vereniging voor Autisme is nog altijd onbekend wat autisme nou precies is. Om te kijken of iemand autisme heeft, kijken psychologen en psychiaters naar iemands gedragskenmerken. Het is namelijk wel bekend dat mensen met autisme met sommige dingen meer moeite hebben dan anderen, en in sommige dingen juist vaak beter zijn. |
| Kenmerken |
| Autisme kan zich op verschillende manieren uiten. Mensen met ASS kunnen bijvoorbeeld: |
| moeite hebben met het leggen van sociale contacten; |
| problemen hebben met communiceren (bijv. met taal leren of met het voeren van gesprekken); |
| moeite hebben om stukjes informatie die ze binnenkrijgen, te verwerken tot één geheel |
| bepaalde patronen of routines hebben die steeds terugkomen in hun gedrag; |
| veel belangstelling tonen voor één bepaald onderwerp en weinig belangstelling voor andere dingen; |
| een goed oog hebben voor detail |
| goed zijn in analytisch denken: bijvoorbeeld een ingewikkelde tekst begrijpen door bij het lezen hoofd- en bijzaken van elkaar te scheiden, en verbanden te zien tussen verschillende delen van de informatie. |
| Vormen van autisme of het spectrum ‘autisme’ |
| Vroeger waren er 3 hoofdvormen van autisme: klassiek autisme, de stoornis van Asperger en PDD-NOS. |
| Volgens de nieuwste inzichten zijn er veel verschillende varianten van autisme die allemaal vallen binnen één groep, het spectrum ‘autisme’. Iedereen met autisme is anders. Er zijn geen twee mensen met precies dezelfde combinatie van kenmerken. De ene persoon met autisme ervaart veel beperkingen, de andere persoon minder. |
| Heb ik autisme? |
| Denkt u dat u autisme heeft of dat iemand in uw gezin het misschien heeft? Dan kunt u het beste met uw vermoedens naar uw huisarts gaan. De huisarts kan u doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater voor verder onderzoek. |
| Hulp en ondersteuning |
| Het dagelijks leven ziet er anders uit dan anders, als u leeft met autisme of zorgt voor iemand met autisme. Misschien heeft u daarom behoefte aan advies, hulp of ondersteuning. |
| Links |
| Nederlandse Vereniging voor Autisme |
| Landelijk Netwerk Autisme: autisme |
| Pasnederland.nl |
| Autisme Digitaal |
| Mentaalvitaal.nl: autisme |
| Naar boven |
| Leven met autisme |
| Autisme gaat nooit over, maar het is wel mogelijk de problemen die het gevolg zijn te verminderen. Leren begrijpen van het autisme is belangrijk. De volgende stap is leren om zo goed mogelijk met de stoornis om te gaan. |
| Behandeling en ondersteuning |
| De behandeling is gericht op het verminderen van de problemen en beperkingen die het gevolg zijn van iemands autisme. Ieder mens met autisme ervaart weer andere problemen. De behandeling van iemand met autisme is daarom altijd afgestemd op die persoon. |
| Voorlichting |
| Voorlichting is een belangrijk onderdeel, zodat mensen hun autisme beter gaan begrijpen. Dit heet ook wel psycho-educatie. Ook ouders en andere naasten krijgen uitleg en adviezen over hoe ze het beste met het autisme kunnen omgaan. |
| Therapie |
| Iemand met autisme kan worden behandeld door een psycholoog, psychosociaal therapeut of psychiater. Er zijn verschillende vormen van therapie die kunnen helpen om probleemgedrag of andere symptomen te verminderen. Sommige mensen met autisme krijgen medicijnen om problemen die samengaan met autisme te verminderen. Het gaat dan bijvoorbeeld om problemen zoals angst of depressie. |
| Cursus |
| Door een cursus of training kan iemand meer te weten komen over autisme. En praktische tips krijgen om ermee om te gaan in het dagelijks leven. Ook mensen uit de naaste omgeving kunnen zo’n cursus volgen. |
| Begeleiding |
| Aan het werk, zelfstandig wonen, een zinvolle daginvulling vinden: voor iemand met autisme kan het een grote uitdaging zijn. Professionele begeleiding kan hierbij helpen. De begeleiding wordt afgestemd op de persoon: de een heeft genoeg aan af en toe een bezoekje van de begeleider. De ander heeft voortdurend aandacht en structuur nodig om te kunnen functioneren. |
| U kunt eens zoeken naar de mogelijkheden voor: |
| begeleiding (algemeen), |
| woonbegeleiding, |
| werkbegeleiding, |
| dagbesteding, |
| beschermd wonen. |
| Zorgen voor iemand met autisme |
| De eerste ondersteuning voor iemand met ASS komt vaak van de mensen om hem of haar heen. Ouders, een partner of andere gezinsleden. Er zijn daarom speciale voorlichtingen, bijeenkomsten en cursussen voor familieleden en andere mantelzorgers van iemand met autisme. |
| Mantelzorgondersteuning |
| Zorgt u voor iemand met autisme? Het kan zijn dat deze zorg u zwaar valt. Het is verstandig om anderen om hulp te vragen bij de zorg, zodat u iemand heeft om op terug te vallen. U kunt hulp vragen aan familie of vrienden. Of misschien kunt u de zorgtaken tijdelijk laten overnemen door vrijwillige of professionele zorgverleners. Dit heet ook wel respijtzorg. Een vorm van respijtzorg is bijvoorbeeld een logeerhuis, waar uw naaste tijdelijk kan worden opgevangen. U kunt eens bekijken wat de mogelijkheden zijn voor mantelzorgondersteuning in uw gemeente. |
| Lotgenotencontact |
| Bent u op zoek naar ervaringen van andere mensen die autisme hebben, of mensen die zorgen voor iemand met autisme? Dan kunt u eens kijken of er mogelijkheden zijn voor lotgenotencontact bij u in de buurt. Vaak zijn er bijvoorbeeld speciale borrels (Autismecafé), oudergroepen en activiteiten voor mensen die met autisme te maken hebben. Informeer er eens naar bij een patiëntenvereniging. |
| Autisme Info Centrum |
| De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) heeft veel kennis en ervaring op het gebied van autisme. Bij de NVA kunt u terecht met al uw vragen en zorgen over autisme. Of het nu gaat om uw eigen autisme, het autisme van een naaste, of van iemand die u behandelt. |
| U kunt bellen met de hulplijn: telefoonnummer 030 – 2299800 (bereikbaar maandag t/m vrijdag tussen 10:00 en 14:00 uur) |
| Of ga langs bij een Autisme Info Centrum in de buurt. Hier worden ook regelmatig bijeenkomsten georganiseerd. |
| Veel informatie voor ouders van kinderen met autisme vindt u bij Balans. |
| Links |
| Autisme.nl: informatie en advies |
| Balansdigitaal.nl: Autisme |
| Autisme Digitaal |
| Naar boven |
| ADHD en ADD |
| Wanneer iemand erg druk is, wordt al snel geroepen dat iemand ADHD heeft. Maar bij ADHD komen meer dingen kijken dan alleen een beetje druk zijn. |
| Wat is ADHD? |
| ADHD (Attention Deficit / Hyperactivity Disorder) is eigenlijk een combinatie van twee stoornissen. Namelijk aandachtstekort (Attention Deficit, AD) en hyperactiviteit (Hyperactivity Disorder, HD). Mensen met ADHD zijn snel afgeleid, rusteloos en impulsief. |
| Er zijn ook mensen die niet alle kenmerken hebben. Zij kunnen zich bijvoorbeeld wel concentreren, maar zijn zo rusteloos dat het toch lastig is om iets af te maken. |
| Wat is ADD? |
| ADD (Attention Deficit Disorder) is een informatieverwerkingsstoornis. Mensen met ADD kunnen zich moeilijk op één ding concentreren en hebben meer tijd nodig om informatie te verwerken. Ze zijn overgevoelig voor prikkels van buitenaf. Ze hebben vaak moeite met plannen, organiseren en prioriteiten stellen. Mensen met ADD komen vaak afgeleid, teruggetrokken, vergeetachtig, chaotisch of dromerig over. |
| ADHD bij volwassenen |
| ADHD wordt tegenwoordig meestal vastgesteld in de kindertijd. Maar ook volwassenen kunnen ADHD of ADD hebben. Symptomen zijn bijvoorbeeld concentratie- en aandachtsproblemen, vaak dingen kwijt zijn, slecht kunnen plannen en organiseren en snel afgeleid zijn. Hyperactiviteit wordt op latere leeftijd vaak minder. |
| Een volwassene kan alleen de diagnose ADHD krijgen als hij of zij de klachten al vanaf jonge leeftijd heeft. |
| Behandeling en begeleiding |
| ADHD en ADD gaan nooit over, maar u kunt wel iets doen om de problemen die erbij horen te verminderen. Vaak kan dit met medicatie. Maar er zijn ook andere manieren. Belangrijk is dat mensen uitleg krijgen over hun stoornis en dat ze vaardigheden leren om ermee om te gaan. |
| Dit kan bijvoorbeeld door: |
| Voorlichting over de stoornis. Dit heet ook wel psycho-educatie. |
| Cursussen of trainingen voor het omgaan met ADHD of ADD. |
| Begeleiding of coaching, bijvoorbeeld bij het indelen van de dag en plannen. |
| Psychische hulp of therapie, bijvoorbeeld gedragstherapie of cognitieve therapie. |
| Heb ik ADHD of ADD? |
| Vermoedt u dat u ADD of ADHD heeft, dan kunt u een afspraak maken met uw huisarts. De huisarts kan u doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater voor verder onderzoek. |
| Links |
| Mentaalvitaal.nl: ADHD |
| Balansdigitaal.nl: ADHD |
| Hersenstichting.nl: ADHD |
| Impuls en Woortblind.nl: ADD |
| Hersenstichting.nl: ADD |
| Naar boven |
| Eetstoornissen |
| Wanneer iemand erg bezig is met voeding en gewicht en een extreem eetpatroon ontwikkelt, kan er sprake zijn van een eetstoornis. |
| Hulp zoeken |
| Wanneer u of iemand in uw omgeving last heeft van een eetstoornis, is het belangrijk om snel hulp te zoeken. Een eetstoornis is gevaarlijk voor de gezondheid. Hoe eerder iemand hulp krijgt, hoe groter de kans op herstel. |
| Ga met vermoedens van een eetstoornis naar de huisarts. De huisarts kijkt samen met u wat voor hulp er nodig is. |
| Anorexia nervosa |
| Mensen met anorexia nervosa zijn geobsedeerd door eten en hun gewicht. Ze zijn bang om dik te worden. Ook al zijn ze ondertussen broodmager, ze blijven zich dik voelen en zijn altijd bezig met afvallen. Vaak sporten ze veel om het afvallen te versnellen. Naar de buitenwereld toe proberen ze hun eetgedrag te verbergen. |
| Boulimia nervosa |
| Mensen met boulimia nervosa zijn veel bezig met eten, hun gewicht en afvallen. Ze hebben regelmatig heftige eetbuien, waarbij ze de controle verliezen en zichzelf volstoppen met eten. Daarna proberen ze het weer kwijt te raken door te braken, laxeermiddelen te gebruiken en weer streng te diëten. Ze schamen zich voor hun eetbuien en proberen dit gedrag verborgen te houden. |
| Eetbuistoornis |
| Een eetbuistoornis heeft overeenkomsten met boulimia nervosa. Dat wil zeggen dat ook mensen met een eetbuistoornis zichzelf volstoppen. Maar, in tegenstelling tot mensen met boulimia, proberen ze niet daarna de calorieën weer kwijt te raken. Daarom komen ze snel aan. |
| Behandeling |
| Het is mogelijk om door behandeling een eetstoornis te overwinnen. Met therapie leren mensen met een eetstoornis stapje voor stapje weer een normaal eetpatroon aan. Vervolgens kunnen ook de (psychische) oorzaken van de eetstoornis worden behandeld. |
| In eerste instantie kunt u hiervoor terecht bij uw huisarts. De huisarts kan u doorverwijzen naar een GGz-instelling, psycholoog of psychiater die is gespecialiseerd in de behandeling van eetstoornissen. Een deskundige kijkt welke behandeling en begeleiding het beste bij u past. Die kan bijvoorbeeld bestaan uit dieetadviezen en deelname aan een therapiegroep. Soms is een opname noodzakelijk. |
| Begeleiding |
| Er zijn verschillende soorten begeleiding waar mensen met een eetstoornis baat bij kunnen hebben. |
| Begeleiding op verschillende levensgebieden. |
| Jongeren met een eetprobleem, die graag op zichzelf willen wonen, kunnen dat misschien met woonbegeleiding. |
| Heeft iemand meer toezicht nodig, dan is een instelling voor begeleid of beschermd wonen wellicht een mogelijkheid. |
| Vereniging rond eetstoornissen |
| De vereniging voor mensen met een eetstoornis is Weet. U kunt op de Weet.info terecht met uw vragen en verhalen, bijvoorbeeld via de lotgenotenlijn en het forum. |
| Links |
| Weet.info |
| Wijzijnmind.nl: eetstoornis |
| Mentaalvitaal.nl: anorexia |
| Mentaalvitaal.nl: boulimia |
| Proud2bparents.nl: voor ouders van jongeren met eetproblematiek |
| Nederlandse academie voor eetstoornissen |
| Proud2beme.nl: Forum over eetstoornissen |
| Naar boven |