| Rouwverwerking |
| Naar Met het verdriet en het verlies omgaan |
| Naar Steun van anderen bij het rouwproces |
| Terug naar Overlijden |
| Met het verdriet en het verlies omgaan |
| Iedereen gaat op zijn eigen manier om met het verlies van een dierbare. Praten over het verlies helpt vaak. Blijf goed voor uzelf zorgen en vraag zo nodig om hulp. |
| Rouw |
| Na het overlijden van iemand uit uw naaste omgeving beleeft u allerlei – vaak heftige – emoties. Dat is het rouwproces. |
| U kunt zich extreem verdrietig of somber voelen. Maar u kunt ook bang, verward of boos zijn, of last hebben van schuldgevoel. Deze uiteenlopende gevoelens kunnen voor verwarring zorgen. Veel mensen die in de rouw zijn krijgen ook lichamelijke reacties, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, gebrek aan eetlust of hoofdpijn. |
| Hoe het rouwen precies verloopt, verschilt per persoon. Meer informatie over rouw vindt u op de website van Landelijk Steunpunt Verlies |
| Praten over uw verlies |
| Uw gevoelens mogen er zijn. Het helpt om erover te praten met andere mensen. Zij kunnen u tot steun zijn in het rouwproces. Praten over uw verlies is een belangrijke manier om het verlies te verwerken. Misschien kunt u de band met familie en vrienden aanhalen, zodat u elkaar weer wat vaker ziet en spreekt. |
| Andere manieren van verwerking |
| Er zijn allerlei manieren om uw emoties te uiten en invulling te geven aan het leven zonder uw dierbare. U kunt zelf kiezen wat het beste bij u past. Bijvoorbeeld: |
| uw gevoelens opschrijven |
| schilderen, knutselen, muziek maken of een andere activiteit |
| actief worden in de buurt, bijvoorbeeld als vrijwilliger |
| steun vinden in het geloof of een andere levensbeschouwing, eventueel met hulp van een geestelijk verzorger |
| Voor uzelf zorgen |
| Rouwverwerking kost veel energie. Blijf daarom goed voor uzelf zorgen. Probeer goed te slapen en eten en voldoende te bewegen. Zo heeft u energie om de rouw aan te kunnen. |
| U moet nu misschien zelf dingen doen, die uw partner altijd voor u deed. Zijn er dingen die u niet weet of niet kunt, bijvoorbeeld in de huishouding of administratie? Dan kunt u kijken of mensen uit uw omgeving u misschien kunnen helpen met koken, boodschappen doen, schoonmaken of thuisadministratie en geldzaken. U kunt ook een ouderenadviseur of cliëntondersteuner om raad vragen. |
| Links |
| Steunbijverlies.nl |
| Allesoverdedood.nl |
| Thuisarts.nl: rouw |
| Pratenoververlies.nl: Lucy (63) verloor haar man |
| Ik mis je: verhalen over rouwverwerking |
| Naar boven |
| Steun van anderen bij het rouwproces |
| Mensen in uw omgeving kunnen u tot steun zijn in het rouwproces. U kunt ook contact leggen met een lotgenotengroep, hulplijn of rouwtherapeut. |
| Steun van mensen die dichtbij u staan |
| Allereerst kunt u natuurlijk denken aan de mensen die dicht bij u staan: familieleden en vrienden. Maar misschien ook buren en kennissen. Als u het prettig vindt kunt u uw verdriet met hen delen. |
| Mensen uit uw omgeving kunnen op verschillende manieren helpen. Ze kunnen bijvoorbeeld: |
| Een luisterend oor bieden. |
| Er voor u zijn op moeilijke dagen. Bijvoorbeeld op de verjaardag of sterfdag van de overledene, of met de feestdagen. |
| Samen met u een uitstapje ondernemen, als afleiding. |
| Helpen om de persoonlijke bezittingen van de overledene op te ruimen, als u daaraan toe bent. |
| Steun vragen |
| Veel mensen vinden het moeilijk om iemand bij te staan die net een dierbare heeft verloren. Ze weten niet wat ze moeten zeggen of doen. Of ze voelen zich ongemakkelijk. Ook zijn mensen bang dat ze hun eigen gevoelens van verdriet niet de baas kunnen. Als u dat weet kunt u mensen misschien over de streep helpen door zelf het initiatief tot contact te nemen. |
| Soms weten mensen niet wat ze moeten zeggen en zeggen ze dingen waaraan u op dat moment helemaal geen behoefte heeft. U kunt dat gerust zeggen en vertellen wat u wel graag wilt horen. |
| Emotionele steun en een goed gesprek |
| Wilt u met iemand buiten uw eigen kring praten over uw gevoel, dan kan dat op verschillende manieren. We zetten hieronder de opties op een rij. |
| Lotgenoten |
| Verder kunt u nog denken aan mensen die hetzelfde hebben meegemaakt: lotgenoten. Zij weten als geen ander wat voor gevoelens er door u heen gaan. Er zijn ook gespreksgroepen voor mensen die een dierbare hebben verloren. |
| Hulplijnen |
| U kunt ook de telefoon pakken voor een gesprek. Er zijn verschillende hulplijnen die u kunt bellen: |
| De Luisterlijn: 088 0767 000 |
| MIND Korrelatie: 0900 1450 |
| Chatten kan ook: |
| Praten over verlies |
| Hulp van een vrijwilliger |
| Voor een luisterend oor, informatie of advies kunt u bellen met een vrijwilliger van het Landelijk Steunpunt Verlies. |
| Vrijwilligersorganisatie Humanitas biedt in gemeenten door heel Nederland ondersteuning bij rouw. Een vrijwilliger komt dan bij u thuis, vaak iemand die zelf ook een verlies heeft doorgemaakt en dus weet wat dit betekent. |
| De lokale organisatie voor vrijwilligerswerk kan u ook helpen om iemand te vinden met wie u kunt praten of iets ondernemen. Kijk bij Vrijwilliger nodig voor meer informatie. Of kijk of er een maatjesproject of bezoekdienst is in uw gemeente. |
| Het maatschappelijk werk |
| Bij het maatschappelijk werk in uw gemeente kunt u terecht voor een gesprek. Een maatschappelijk werker luistert naar u en helpt mee te zoeken naar een oplossing. |
| Geestelijke verzorging |
| U kunt ook gaan praten met een geestelijk verzorger. Zo iemand is gespecialiseerd in gesprekken over zingeving en levensvragen. Zo’n gesprek kan helpen om het gebeurde te verwerken. Geestelijk verzorgers kunnen werken voor een religieuze organisatie. |
| De huisarts |
| In sommige gevallen is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Maak een afspraak bij uw huisarts als: |
| u somber blijft of depressief wordt. |
| het langere tijd niet lukt om goed te eten en te slapen. |
| u het gevoel heeft dat de verwerking van uw verlies niet goed gaat. |
| u probeert om de pijn niet te voelen door bijvoorbeeld alcohol te drinken, medicijnen of drugs te gebruiken. |
| Op Thuisarts.nl vindt u meer informatie over het omgaan met rouw. |
| Begeleiding en therapie |
| Er zijn organisaties die zijn gespecialiseerd in het helpen bij rouw- en verliesverwerking. Het kan gaan om coaching, begeleiding of therapie. De rouwbegeleider of rouwtherapeut helpt u het verlies te verwerken en behandelt uw klachten, zodat u verder kunt. |
| Er zijn ook organisaties die trainingen aanbieden in het omgaan met rouw en verlies. |
| Links |
| Steunbijverlies.nl |
| Pratenoververlies.nl: chatten |
| Allesoverdedood.nl |
| Thuisarts.nl: rouw |
| Naar boven |